Στερεότυπα, πρότυπα και προκαταλήψεις

Γράφει για το PhyloSofia ON, η Ειρήνη Πατατανέ...

@Ειρήνη Πατατανέ

Συγχωρέστε με για την ανικανότητά μου να γράψω ένα καθαρά επικοινωνιακό άρθρο. Έχω προσπαθήσει άπειρες φορές στο παρελθόν, όμως η γλώσσα της λογοτεχνίας αρχίζει και ξεπηδά στο πληκτρολόγιό μου χωρίς να το καταλαβαίνω. Ωστόσο, τώρα όσο ποτέ άλλοτε, οι περιστάσεις το απαιτούν κι 'γω οφείλω να τις ακούσω. Έτσι, αυτό το κείμενο δεν θα είναι λογοτεχνικό, όχι γιατί δεν θα μπορούσα να περάσω το ίδιο μήνυμα μέσα από μια ιστορία, αλλά γιατί μερικά πράγματα πρέπει να λέγονται με το όνομά τους, χωρίς να προσπαθούμε να τα «ωραιοποιούμε».

Η κοινωνία μας αλλάζει. Το βλέπουμε, το αισθανόμαστε και το παρατηρούμε καθημερινά. Η τεχνολογία κάνει άλματα και η επιστήμη εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς. Αλλά, δυστυχώς, ο μόνος τομέας που δεν έχει εξελιχθεί είναι εκείνος της ανθρωπότητας. Και όχι, προφανώς δεν εννοώ την ανθρωπότητα των τεχνών, των γραμμάτων και των επιστημών. Εγώ αναφέρομαι στην ανθρωπότητα της ιδεολογίας, του σεβασμού και της κατανόησης. Οι άνθρωποι, παρόλη την ανάπτυξη και την εξέλιξη, συνεχίζουν ακόμα να καταστρέφουν με τον τρόπο σκέψης τους, όχι μόνο τον εαυτό τους, αλλά και την κοινωνία σαν σύνολο.

Πρότυπα ομορφιάς, ντυσίματος, συμπεριφοράς και πολλά ακόμη, τα οποία όχι μόνο δεν βοηθούν αλλά εγκλωβίζουν το άτομο σε μια δυσάρεστη κατάσταση, έχουν καταλήξει να θεωρούνται «φυσιολογικά». Και έρχομαι εγώ με το φτωχό μου το μυαλό, και ο κάθε «εγώ», και σκέφτομαι : «Ποιος ορίζει το φυσιολογικό;». Και ποτέ δεν παίρνω απάντηση, αν και είναι προφανές: «Κανείς.». Κανένας δεν είναι αρμόδιος να κρίνει τι είναι φυσιολογικό και τι όχι για τον άλλον, αν και εφόσον κανείς δεν θίγεται, είτε σωματικά είτε ψυχολογικά. Ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να ζήσει όπως εκείνος θέλει, αρκεί να μην προκαλεί κακό στους γύρω του.

Όταν, και μόνο όταν, αντιληφθεί ο καθένας μας πως δεν του πέφτει λόγος στην ζωή κανενός άλλου πέρα από τη δίκη του, τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για πρόοδο. Γιατί πρόοδος δεν είναι απλά ότι εξελίσσομαι στον πρακτικό τομέα. Πρόοδος είναι να μπορέσω να κατανοήσω τον συνάνθρωπό μου, να τον σεβαστώ και να καταλάβω πως δεν έχω κανένα δικαίωμα να τον κρίνω. Πρόοδος είναι να καταφέρουμε σαν είδος να ξεπεράσουμε όλα εκείνα τα ρατσιστικά πρότυπα που θέλουν την γυναίκα αντικείμενο, τον έρωτα τυποποιημένο και τον άντρα σκληρό.

Θα μπορούσα να κάθομαι με τις ώρες να μιλάω για αυτό το θέμα, αναφερόμενη στις γυναικοκτονίες, στους βιασμούς, στην χολή, αν θέλετε, που βγάζουν άτομα με κάποια εξουσία για να κρίνουν το εξωτερικό κομμάτι ενός ανθρώπου, αλλά δεν θα το κάνω. Όχι σήμερα. Γιατί δουλειά μου δεν είναι να τακτοποιήσω ζητήματα που το κράτος το ίδιο δεν είναι σε θέση να λύσει. Δική μου υποχρέωση σαν συντάκτρια, γυναίκα και πάνω από όλα άνθρωπος, είναι να παραθέσω την κατάσταση όπως ακριβώς είναι σήμερα. Μια κατάσταση τραγική που, δυστυχώς, αντί να βελτιώνεται, χειροτερεύει ακόμα περισσότερο. Δουλειά δική μου είναι να ευαισθητοποιήσω τους αναγνώστες μου και θα είμαι περιφανή αν ακόμα κι ένας άνθρωπος μετά την ανάγνωση του παρόντος κειμένου κάτσει και σκεφτεί όλα όσα διάβασε.

Η κοινωνία μας είναι από μόνη της ένα αφιλόξενο περιβάλλον. Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας άλλο. Ας προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Όχι μόνο για μας, για όλους μας.

@Κοινωνικά Ζητήματα