SOS ΚΟΙΤΑΞΤΕ ΚΑΙ ΕΜΑΣ ΕΔΩ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ…
Γράφει για το PhyloSofia ΟΝ η Ελεάνα Παρασκευοπούλου, φοιτήτρια Κλασσικής Φιλολογίας στο ΕΚΠΑ...
@Ελεάνα Παρασκευοπούλου
Γεια σας και πάλι! Αν θυμάστε καλά την προηγούμενη φορά ασχοληθήκαμε με ζωάκια τα οποία κινδυνεύουν να εξαφανιστούν και ανήκουν στην κατηγορία των πτηνών. Σήμερα θα αναφερθώ σε τρία όντα του θαλάσσιου κόσμου, ένα από την θαλάσσια χλωρίδα και δύο θηλαστικά. Στον υδάτινο κόσμο πέρα από τις κλιματικές αλλαγές, που μαστίζουν την θαλάσσια ζωή, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που θέτουν σε κίνδυνο τα θαλάσσια όντα. Ο κυριότερος παράγοντας είναι ο άνθρωπος. Τις περισσότερες φορές σκόπιμα και άλλες φορές όμως κατά λάθος. Οι κυριότερες δραστηριότητες που εκτελεί ο άνθρωπος είναι η υδάτινη ρύπανση, δηλαδή τα σκουπίδια στην άμμο, τα οποία παρασέρνει η θάλασσα, ή είσδυση διάφορων χημικών ουσιών και η υπεραλίευση. Καιρός λοιπόν να γνωρίσετε τα θαλάσσια όντα μας, που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Το δεύτερο
θαλάσσιο ζωάκι είναι λίγο ιδιαίτερο αλλά και χαριτωμένο. Λέγεται Αξολότλ και
βρίσκεται στις λίμνες της πόλης του Μεξικού. Αλλιώς ονομάζεται μεξικάνικη
σαλαμάνδρα ή μεξικάνικο ψάρι που περπατά. Αν και το Αξολότλ είναι κοινώς γνωστό ως το «ψάρι που
περπατάει», δεν πρόκειται για ψάρι, αλλά για ένα ασυνήθιστο αμφίβιο. Το Αξολότλ
κάποτε ζούσε σε δύο λίμνες κοντά στην Πόλη του Μεξικού, στη λίμνη Σοτσιμίλκο
και στη λίμνη Τσάλκο άλλα λόγω της ρύπανσης, της αποξήρανσης και της εισαγωγής
επεκτατικών ειδών το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για το είδος τους. Η διάρκεια
ζωής ενός Αξολότλ μπορεί να ξεπεράσει τα 20 χρόνια, αν και συνήθως ζει 10 έως 15
χρόνια. Ένα Αξολότλ στο Παρίσι έζησε 25 χρόνια, αριθμός ρεκόρ για το είδος του.
Επίσης, αξιοθαύμαστο είναι ότι τα Αξολότλ χρησιμοποιούνται εκτενώς στην
επιστημονική έρευνα λόγω της ιδιότητάς τους να αναγεννούν άκρα τους. Πλέον,
σήμερα είναι γνωστό στο εξωτερικό ότι μπορεί ο άνθρωπος να το έχει ως
κατοικίδιο. Επιπλέον, με
την επιλεκτική αναπαραγωγή στην αιχμαλωσία έχουν παραχθεί αλφικά, λευκιστικά,
μελανιστικά, αξανθικά άτομα κ.α. Από το 2010,
τα Αξολότλ, κυρίως αυτά που ζουν ελεύθερα στην φύση, βρίσκονται κοντά στην
εξαφάνιση, λόγω της αστικοποίησης στην Πόλη του Μεξικού και την επακόλουθη
ρύπανση των νερών εκεί. Έχουν αναφερθεί από την IUCN (Κόκκινο Βιβλίο της
Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης) ως κρίσιμα απειλούμενο είδος (CR), στην άγρια φύση λόγω της μεγάλης
μείωσης του πληθυσμού τους.

Το τρίτο και τελευταίο ζώο για σήμερα είναι ένα ευρέως γνωστό ον, για το οποίο μας έχουν μιλήσει αρκετές φορές από την σχολική μας ηλικία, για το πόσο κινδυνεύει και για το ότι πρέπει να το προστατέψουμε με όποιον τρόπο μπορούμε. Σας μιλάω φυσικά για την Φώκια Μονάχους-Μονάχους γνωστή και με την ονομασία Μεσογειακή φώκια. Η μεσογειακή φώκια μοναχός είναι το ένα από τα δύο εναπομείναντα είδη φώκιας μοναχού της οικογένειας των φωκιδών. Στα παλαιότερα χρόνια ήταν εξαπλωμένη σε όλες τις ακτές της Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και του Ανατολικού Ατλαντικού. Σήμερα, με πολύ μικρότερο αριθμό το είδος αυτό συγκαταλέγεται στα σπανιότερα και πλέον απειλούμενα ζωικά είδη του πλανήτη και χαρακτηρίζεται ως κρισίμως κινδυνεύουν με αφανισμό (CR) από την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Ο μισός περίπου πληθυσμός, δηλαδή γύρω στις 250-300 φώκιες, ζει στην Ελλάδα. Οι μεσογειακές φώκιες ζουν μέχρι και 45 χρόνια, αν και ο μέσος όρος είναι γύρω στα 20. Έρευνες έχουν δείξει πως οι αρσενικές φώκιες είναι κυρίως πολυγυνικές, δηλαδή τους αρέσει να διατηρούν ένα χαρέμι από θηλυκές φώκιες. Συνήθως εντοπίζονται κυρίως κοντά σε βραχώδεις ακτές τις θάλασσας, όπου εκεί συλλέγουν και την τροφή τους. Η μείωση του πληθυσμού των φωκιών οφείλεται στο μεγαλύτερο ποσοστό του στον άνθρωπο. Από την αρχαιότητα, παραδείγματος χάρην οι φώκιες κυνηγιούνταν για εμπορικούς σκοπούς λόγω του δέρματος και του λίπους της. Σε άλλη χρονική περίοδο, οι Ρωμαίοι τις χρησιμοποιούσαν και για ψυχαγωγικούς λόγους στις ρωμαϊκές αρένες. Ύστερα, στο Αιγαίο έφτιαχναν από το δέρμα τους σανδάλια και ζώνες και το λίπος το χρησιμοποιούσαν στην παρασκευή κάποιου μαντζουνιού. Επίσης καταδιώκεται βάρβαρα, κατά έναν τρόπο, ως βλαβερό ζώο από τους ψαράδες λόγω της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει στα δίχτυα τους όταν μπλεχτεί σ' αυτά. Η ηθελημένη θανάτωσή τους από τον άνθρωπο στις ελληνικές θάλασσες, παραμένει η πρωταρχική αιτία, δυστυχώς, θανάτου για τα ενήλικα άτομα του είδους αυτού. Ο θάνατος φωκιών από την παγίδευση τους σε αλιευτικά εργαλεία είναι πολύ συχνό φαινόμενο. Τα ζώα παγιδεύονται και πνίγονται συνεχώς σε δίχτυα. Επιπλέον, η υπεραλίευση και η παράνομη αλιεία έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση τα αποθέματα ψαριών, ώστε οι φώκιες να δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν αρκετή τροφή από το φυσικό τους περιβάλλον.

Καταληκτικά,
αυτά ήταν τα τρία θαλάσσια είδη που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν και απειλείται
η ζωή τους. Ζούμε σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, εξελίσσεται και ευτυχώς σε
κάποια πράγματα διορθώνεται. Μπορεί κάποια πράγματα να έχουν πραχθεί από τον
άνθρωπο άθελά του. Να μην ήθελε να προκαλέσει τις ζημιές που έχουν προκύψει
σήμερα. Καιρός είναι λοιπόν, να το συνειδητοποιήσει, να μετανιώσει και να
διορθώσει. Μπορεί με μικρά απλά πράγματα, όπως να μην μολύνει την θάλασσα, όταν
πηγαίνει, με σκουπίδια. Ξέρω κλασική ατάκα, αλλά είναι η αλήθεια. Εμείς οι
άνθρωποι όταν έχουμε ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι μας και δίπλα από αυτό μια
πλαστική σακούλα το ξεχωρίζουμε και επιλέγουμε το σωστό. Τα ζώα αυτά όμως δεν
μπορούν να το κάνουν και παραπλανούνται. Οπότε είναι σημαντικό να μην μολύνουμε
την θάλασσα. Επίσης πιστεύω, όσον αφορά την Φώκια Μονάχους Μονάχους θα έπρεπε
να υπάρχει ένας ισχυρότερος νόμος για την θανάτωση τους από τους αλιευτές και
γενικότερα για όποιο θαλάσσιο πλασματάκι βρίσκεται στο διάβα και αποφασίζουν
έτσι απλά να το βγάλουν από την μέση. Εν κατακλείδι, η συμβουλή μου είναι: ποτέ δεν είναι αργά να μετανιώνεις και να διορθώνεις. Για
όλα υπάρχουν λύσεις και κυρίως υπάρχουν λύσεις για να σωθεί ο πλανήτης, στον
οποίο διαμένουμε εμείς οι άνθρωποι και παράλληλα φιλοξενεί εκατομμύρια χιλιάδες
ακόμα πλάσματα.