Μινιμαλισμός και lockdown: Αιτία και Αφορμή
Γράφει για το PhyloSofia ON η Ελένη Ραφαήλ, φοιτήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο...
@Ελένη Ραφαήλ
Όταν ξαφνικά ο νόμος σε κρατάει στο σπίτι λόγω μιας εξελισσόμενης πανδημίας, ενώ παράλληλα ανήκεις σε μια κατηγορία εργαζομένων που δεν δικαιούται κάποιο επίδομα, καθώς η εργασία είναι περιστασιακή λόγω σχολής, το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι ότι θα βγάλεις όλη την καραντίνα με μακαρόνια. Όταν συνειδητοποιείς ότι η διάρκεια της πρώτης καραντίνας δεν ήταν τίποτα μπροστά στην διάρκεια της δεύτερης, τότε το σύμπαν σε εμπαίζει αγρίως. Οι επιπτώσεις της πανδημίας και του lockdown σε όλες τις χώρες είναι πασίγωνστες, έχουν χιλιοειπωθεί και μία ακόμη αναφορά τους θα ήταν υπερβολή. Εδώ όμως θα δοθεί έμφαση στο οικονομικό κομμάτι και συγκεκριμένα στο πώς αυτό μπορεί να συμβάλει στην διαμόρφωση μιας εντελώς διαφορετικής οπτικής σχετικά με τα ψώνια και τον καταναλωτικό τρόπο ζωής γενικότερα. Πώς, όταν έχεις μάθει να ψωνίζεις τρεις και τέσσερις φορές τον μήνα (αναφέρομαι σε ρούχα, παπούτσια, καλλυντικά,κλπ), μέσα σε δύο μήνες από το πρώτο lockdown έχεις κάνει στροφή 360 μοιρών και σκέφτεσαι περισσότερο αν και πόσο χρειάζεσαι ένα ακόμα κόκκινο κραγιόν όταν έχεις ήδη 8 (ναι, είχα ένα κόκκινο κραγιόν σε κάθε απόχρωση, τα οποία πήγαν άκλαφτα μετά το πέρας και του δεύτερου lockdown, επειδή έληξαν). Ή όταν ξεμυαλίζεσαι επειδή ακολουθείς την Chanel και τον Louis Vuitton (επειδή θέλω και να ενημερώνομαι για αυτά που προς το παρόν δεν μπορώ να αγοράσω) και θυσιάζεις τον μισθό σου στα καινούρια trends που μπορεί να κρατήσουν δύο μήνες το πολύ αγοράζοντας συνεχώς από fast fashion καταστήματα. Ή όταν γράφεσαι στο γυμναστήριο και πληρώνεις την συνδρομή για έναν χρόνο επειδή βρήκες προσφορά 50% μείον και δώρο δέκα συνεδρίες για την καταπολέμηση της αναβλητικότητας και τελικά πατάς τις 5 από τις 365 μέρες. Έρχεται κάποια στιγμή που όλη αυτή η σπατάλη σου γυρίζει boomerang όταν ξεσπάει ένας κορωνοϊός και κλείνεσαι στο σπίτι, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να βάλεις και να κάνεις όλα αυτά για τα οποία έχεις πληρώσει. Επειδή λοιπόν έχεις άπλετο χρόνο να κλαις πάνω από τα καινούρια (αφόρετα) φορέματα, αποφασίζεις να ξεχαστείς στα social. Τότε έρχεσαι σε επαφή με μια άγνωστη ως προς το περιεχόμενο θεωρία, η οποία είναι οπαδός του less is more και που ποτέ δεν φανταζόσουν ότι θα ακολουθήσεις, επειδή ίσως δεν κατανοούσες επαρκώς τι σημαίνει ''μινιμαλισμός'' και πίστευες ότι είναι βαρετός (μία από τις πιο βαριές και άδικες κατηγορίες), όταν όμως καταλαβαίνεις καλύτερα το concept και δεδομένου ότι σκέφτεσαι ήδη τρόπους να εξοικονομήσεις χρήματα και να αντισταθείς στο ''προσθήκη στο καλάθι'', τότε καταλήγεις να κάνεις κτήμα σου αυτή την θεωρία και να αλλάζεις συνήθειες που θα παραμείνουν και μετά την πανδημία, καθώς αυτή ήταν απλά η αφορμή.
Δύο λοιπόν μινιμαλιστικά τρικ σχετικά με το shopping είναι τα εξής: όταν θες να αγοράσεις κάτι, μπορείς να περιμένεις λίγες μέρες και αν εξακολουθείς να το σκέφτεσαι, να το θες και να πιστεύεις ότι σου χρειάζεται, τότε το αγοράζεις. Εναλλακτικά, μπορείς εκείνη την στιγμή να κάνεις τις ακόλουθες ερωτήσεις στον εαυτό σου (η σειρά είναι αξιολογική και υποκειμενική, ανάλογα με τις προτεραιότητες του καθένα):
1.είναι καλή η ποιότητά του;
2. μήπως ήδη έχω ένα ίδιο ή έστω πολύ παρόμοιο;
3. θα το φορέσω/χρησιμοποιήσω πάνω από δύο-τρεις φορές;
Οι απαντήσεις πρέπει να είναι όσο πιο ειλικρινείς γίνεται, προκειμένου να μην μετανιώσεις για την αγορά σου. Εάν επιπρόσθετα σε ενδιαφέρει και το οικολογικό κομμάτι και έχεις υιοθετήσει μια zero waste προσέγγιση , τότε ερευνάς και σχετικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που έχει αφήσει το κάθε προϊόν προκειμένου να κατασκευαστεί και που ενδιαφέρεσαι να αγοράσεις, καθώς επίσης αν είναι ''ηθικό'' (έννοια που αναφέρεται στις συνθήκες παραγωγής των υλικών που χρειάζονται για την κατασκευή του κάθε προϊόντος, καθώς και τις συνθήκες εργασίας των ατόμων που το έφτιαξαν ώστε αυτό να καταλήξει σε εμάς).
Ο μινιμαλισμός σε βάζει στην διαδικασία να σκεφτείς πού αξίζει να επενδύσεις τα λεφτά σου και να επαναπροσδιορίσεις τις προτεραιότητές σου, σε άριστη αρμονία με την κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει τους τελευταίους 16 μήνες. Όταν η υγεία πλέον δεν είναι τόσο δεδομένη, έχουμε την ανάγκη να επενδύσουμε περισσότερο σε στιγμές που μπορεί να μην είχαμε την δυνατότητα να κάνουμε, αν είχαμε ξοδέψει χρόνο και χρήμα αλλού. Δεν είναι θέμα τσιγκουνιάς, συγκεκριμένα δεν έχει να κάνει καθόλου με αυτό. Ακόμα και αν η υιοθέτησή του γίνεται αρχικά για οικονομικούς λόγους, όσο εξοικειώνεται κάποιος τόσο καταλαβαίνει ότι ο χώρος και ο χρόνος του επιβαρύνονται λιγότερο σε σχέση με πριν. Το πώς θα γίνει αυτό είναι υποκειμενικό για το κάθε άτομο ξεχωριστά, ωστόσο ο μινιμαλισμός αποτελεί πλέον τάση στα social με αποτέλεσμα να υπάρχουν και διάφοροι you tubers που δίνουν συμβουλές και tips και inflouencer που ανεβάζουν για το θέμα του decluttering στον χώρο τους αλλά και γενικά.
Το παρόν άρθρο έχει καθαρά βιωματικό χαρακτήρα. Έτσι, για το disclaimer.