Ανιδιοτέλεια: Σύμμαχος και Εχθρός σου
Γράφει για το PhyloSofia ON ο Αδαμάντιος Ευριπιώτης, φοιτητής Κλασσικής Φιλολογίας στο ΕΚΠΑ...
@Αδαμάντιος Ευριπιώτης
Ανιδιοτέλεια. Μια λέξη που σε ένα λεξικό τη συναντάς συνέχεια. Έχει να κάνει με τη προσφορά του άλλου χωρίς κάποιο είδος ανταλλάγματος ή χάρης, λόγω της καλής θέλησης του ανθρώπου απέναντι στον άλλον. Η ιδιότητα αυτή συναντάται καμία φορά στις κοινωνικές σχέσεις, αλλά στην ευρύτερη κοινωνία δυστυχώς ελάχιστα.
Αρχικά θέλω να δώσω έμφαση στην ανιδιοτέλεια στο πλαίσιο των κοινωνικών σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων. Το στοιχείο αυτό μπορεί να αποτελέσει σύμμαχο σε πολλά που αφορούν τον χαρακτήρα σου, τη δουλειά σου, τη ζωή σου κ.ο.κ. Όμως δε πρέπει να παραλείπεται το γεγονός ότι αν και μπορεί να είναι σύμμαχός σου, δύναται να παίξει και διπλό ρόλο, έχοντας και το "προφίλ" του ενάντιου σε αυτά που κάνεις.
Θα ξεκινήσω με το ρόλο του συμμάχου. Η ανιδιοτέλεια με το ρόλο του λεγόμενου συμμάχου/συνεργάτη/ευεργέτη/βοηθού, δίνει θετικό προσόν ως προς τον εαυτό σου. Συγκεκριμένα, ο άλλος μπορεί να έχει μια καλύτερη εικόνα για εσένα, να εκτιμήσει τη βοήθεια και την υποστηρικτικότητα σε μία απόφαση ή ένα δίλημμα, ακόμα και να δει τη πρόθεση σου γενικά σαν άνθρωπος στο ευρύ φάσμα της ζωής που περνάτε μαζί, σε οποιοδήποτε επίπεδο. Αποτέλεσμα της προσφοράς αυτής είναι η καλοσύνη να επιστρέψει πίσω (ακόμα και αν δε το ζήτησες) και να υπάρξει μια μεγαλύτερη εκτίμηση μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ανθρώπων. Δε θέλω να αναφέρω συγκεκριμένα το κάρμα, αλλά αν το θέσουμε ως "κάρμα" για μερικούς φιλοσοφώντας ή καλύτερα ως θελητή ανταπόδοσης για το ευρύτερο κοινό, η ανιδιοτέλεια αποτελεί ένα είδος "κλειδιού" για την εξερεύνηση του χαρακτήρα ενός ή περισσοτέρων ανθρώπων.
Δυστυχώς όμως, η ανιδιοτέλεια συνειδητά ή και ασυνείδητα μπορεί να προσφέρει και το αντίθετο, δηλαδή να γίνει εχθρός σου.. Η έννοια αυτή του εχθρού απ' όσο μπορεί να αντιληφθεί κανείς συνήθως, έχει συνέπειες κυρίως για αυτόν που είναι ανιδιοτελής σε μεγάλο βαθμό. Ένα παράδειγμα που μπορώ να σας δώσω από προσωπική εμπειρία ήταν όταν είχα πιάσει μια δουλειά. Προσφέρθηκα να κάνω μια βδομάδα βραδινής βάρδιας επειδή υπήρχαν προβλήματα με άδειες και παραιτήσεις, ειδικά τώρα με τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας. Αποτέλεσμα δυστυχώς αυτής της προσφοράς μου ήταν να εκμεταλλευτούν τη καλοσύνη ενός ανθρώπου που κατέληξε να δουλεύει τρεις βδομάδες συνεχόμενα και με αποτέλεσμα να χαλάσουν τόσο οι σχέσεις μεταξύ φίλων ή και οικογένειας όσο και η προσωπική μου υγεία. Επομένως, συνέπειες μπορεί να πει κανείς την διαταραχή των κοινωνικών σχέσεων και της υγείας του ατόμου, είτε σταδιακά, είτε γρήγορα.
Ένα άλλο παράδειγμα; Η αμέλεια. Η συνεχή προσφορά σε όσα μπορεί να έχουν προαναφερθεί ως παραδείγματα ή γενικότερα, μπορεί να επιφέρει κατά πάσα πιθανότατα στο μέλλον μια σύγχυση για σημαντικότερες υποχρεώσεις ή ευθύνες και ανάγκες. Για έναν νέο (έφηβο ή φοιτητή) μια σύγχυση στο τι θα προλάβει, όπως οι κοινωνικές σχέσεις, μια δουλειά, ή τη σχολή στην οποία σπουδάζει. Για έναν ενήλικο σε ένα ευρύτερο πλαίσιο οι γενικές υποχρεώσεις, οικογένεια, δουλειά κλπ. Ένα γενικό μπέρδεμα δηλαδή για την εκτέλεση όλων των υποχρεώσεων ή ανέσεων ή σταδίων της ζωής.
Εν κατακλείδι, η ανιδιοτέλεια είναι ένα από τα πολλά
"κλειδιά" μιας
προσωπικότητας του ατόμου που μπορεί να συνεισφέρει και δείχνει κάθε τι
μοναδικό που κατέχει το κάθε άτομο χωριστά. Η σημαντική υπενθύμιση όμως αυτής
της υπόθεσης είναι να υπάρχει και ένα όριο. Το όριο αυτό μπορεί να συνοδεύεται
από την αυτογνωσία. Δηλαδή ένα δεύτερο "κλειδί" που θα
δείξει τα όρια του ανθρώπου και θα μπορεί να ελέγχει τόσο τη προσφορά του όσο
και τη ζήτηση του γενικότερα για μια ολική σταθερότητα σε κάθε φάσμα της ζωής
του.